Žiča
Manastir Žiča je udaljen 32 km od Vrnjačke Banje.
Žiča je srpski srednjovekovni manastir čiji je ktitor bio prvi kralj Srbije iz dinastije Nemanjića, Stefan Nemanjić, poznatiji kao Stefan Prvovenčani (rođen 1166, kao veliki župan vladao 1196-1217, kao kralj 1217-1227).
Do manastira je najbolje doći putem koji vodi ka Mataruškoj Banji.
Žiča je srpski srednjovekovni manastir čiji je ktitor bio prvi kralj Srbije iz dinastije Nemanjića, Stefan Nemanjić, poznatiji kao Stefan Prvovenčani (rođen 1166, kao veliki župan vladao 1196-1217, kao kralj 1217-1227).
Početak gradnje crkve datira se u 1206. ili 1207. godinu, a smatra se da su radovi na arhitekturi i delimično na živopisu manastirske crkve okončani do velikog Sabora održanog u Žiči, na hramovnu slavu Spasovdan, 20. maja 1221. godine.
Stefan je dobio je od pape Honorija III kraljevski venac 1217. godine i smatra se da je sam čin krunisanja obavljen u Žiči, tokom te ili naredne godine. Posle sticanja crkvene nezavisnosti 1219. godine, kada je u Nikeji Stefanov brat Sava postavljen za prvog srpskog arhiepiskopa, Žiča je postala sedište novoosnovane Srpske arhiepiskopije.
Tokom srednjeg veka u Žiči su ustoličavani episkopi i ovenčavani kraljevi iz dinastije Nemanjića, zbog čega je poznata i kao Sedmovrata.
Glavna manastirska crkva sagrađena u raškom stilu posvećena je Vaznesenju Hristovom (Svetom Spasu) i, prema mišljenju akademika i istoričara umetnosti Vojislava J. Đurića, kada je završena postala je uzor raškog graditeljstva i zametak novog razdoblja kroz ceo 13. vek.
Sava je imao značajnu ulogu i u samom podizanju crkve. Po svom povratku iz Nikeje u Srbiju, doveo je sa sobom iz Carigrada slikare koji su otpočeli radove na živopisanju.
U unutrašnjosti se nalaze dva sloja živopisa: stariji, nastao oko 1220. godine, koji pripada tzv. zlatnom dobu srpskog slikarstva i mlađi, s početka 14. veka, koji pripada slikarstvu iz doba kralja Milutina stvaranom pod uticajem renesanse Paleologa.
Za oba sloja može se reći da su reprezentativni primeri slikarstva svog doba.
Unutar manastirskog kompleksa, istočno od glavne crkve, nalazi se manja crkva posvećena svetim Teodorima Tironu i Stratilatu, podignuta u 14. veku.
Početkom poslednje decenije 13. veka manastir je stradao u napadu Tatara, posle čega je sedište arhiepiskopije preneto u Svete Apostole kod Peći, a sam manastir je početkom 14. veka obnovio kralj Milutin (1253—1321).
U Žiči je 1429. godine despot Đurađ Branković (1427—1456) izdao povelju svetogorskom manastiru Esfigmenu (tzv. Esfigmensku povelju).
Tokom perioda osmanske vladavine manastir je u više navrata zapusteo, nakon čega je obnavljan.
Novovekovni kraljevi Srbije, Aleksandar Obrenović (1889-1903) i Petar Karađorđević (1904-1921) tokom svojih krunisanja u Žiči su miropomazani, nadovezavši se na tradicije Nemanjića.
Za vreme Prvog svetskog rata Žiča je ponovo stradala, zbog čega su 1925. godine otpočeli radovi na obnovi manastirskog kompleksa. Sama crkva je obnovljena prema projektu Aleksandra Deroka, a radovi na manastiru nisu prestajali do početka Drugog svetskog rata.
Tokom okupacije Srbije, 10. jula 1941. godine nemačka vojska je bombardovala i zapalila manastir, a tadašnji episkop žički Nikolaj odveden je u logor Dahau.
