Maglič
Tvrđava Maglič, svojevrsni srpski Kamelot, nalazi se 20 km južno od Kraljeva i 40 km od Vrnjačke Banje. Izgrađena je da čuva ulaz u dolinu Ibra na jednom od zapadnih ogranaka Stolova (Kamarišta) gde su nekada davno, po legendama, stolovala staroslovenska božanstva.
Posmatrana odozdo, tvrđava deluje nepristupačno, gotovo nedostižno, poput džinovske kamene krune na vrhu strme stene. Ovaj zamak je preživeo nebrojeno mnogo ratova, ustanaka i buna, a za to može da zahvali upravo svojoj nepristupačnosti. Ime je dobio zbog magle koja ga često obavija pa zaista izgleda kao da podignut nebu pod oblake.
U srednjovekovnom periodu, Maglič je nosio titulu zaštitnika. Čuvao je celu Rašku, Žičku i Pećku patrijaršiju.
Ne zna se kada je tačno Maglič podignut, niti ko je njegov graditelj. Verovatno je nastao još u prvoj polovini 13. veka, ali prvi pisani podaci o njemu potiču iz 1337. godine u spisima arhiepiskopa Danila II.
Jedni tvrde da je upravo Danilo (1270-1337), arhiepiskop, književnik i ratnik, plemić, komandant vojske i ugledna ličnost na dvoru Nemanjića, desna ruka Milutina, bio i njen graditelj. Maglič je bio njegovo sedište iz kojeg je upravljao, kako crkvenim tako i državnim poslovima.
Drugi smatraju da je Maglič najverovatnije podigao Uroš I (1223-1277) posle mongolskih prodora, da bi sprečio nove najezde kroz Ibarsku klisuru, odnosno da bi zaštitio prilaz svojoj zadužbini - Sopoćanima i Nemanjinoj - Studenici. Pod njegovom vlašću Srbija je postala rudarska velesila, kada su se u planinama oko tvrđave otvorili brojni rudokopi gvožđa, bakra i srebra. Tvrđava poput Magliča je, zajedno sa nekoliko drugih, manjih utvrđenja, čuvala ovu rudonosnu oblast.
Treća pretpostavka je da ga je početkom 13. veka podigao Urošev otac Stefan Prvovenčani (1166-1227) da bi se zaštitio od upada Mađara i Bugara iz doline Morave a i da bi sačuvao svoju zadužbinu Žiču.
Maglič čini osam kula povezanih bedemima, a u njegovu unutrašnjost, koja obuhvata 2.190 kvadrata, ulazi se kroz dve kapije. Sa tri strane brdo na kome se utvrđenje nalazi okružuje Ibar, dok se na četvrtoj strani tj. krajnjem severoistočnom kraju nalazi šanac usečen u stenu. Iznad šanca se uzdiže prva kula (Donžon) sa tzv. malim gradom, dok je kamen izvađen iz šanca ugrađen u tvrđavu. Na suprotnom, jugozapadnom kraju smeštene su jedna uz drugu tri kule koje su kontrolisale prilaz niz Ibar.
Kule u tvrđavi su sa drvenim spratovima i stepenicama u unutrašnjosti. Većina je visoka oko 12 m.
Bedemi utvrđenja su dugi 270m, dok im je širina dva metra sa grudobranom. Staza je sa unutrašnje strane zaštićena drvenom ogradom, dok je njena visina oko sedam metara.
Unutra se nalaze Mali grad, palata, rezidencijalna zgrada, crkva, bunar, rezervoar...
Turskim osvajanjima Maglič postaje sedište magličke nahije, a ostalo je zabeleženo da je posadu grada 1516. godine činilo 20 vojnika na čelu sa dizdarom Hamzom.
U 17. veku Maglič uskoro biva napušten i prepušten zubu vremena kao i ostala utvrđenja širom Srbije.
Posle Prvog svetskog rata izvršena je delimična sanacija tvrđave zahvaljujući prilozima i radu naroda iz okoline.
Veći konzervatorski radovi izvedeni su krajem '80-ih kada su postavljene i drvene stepenice, ograde, spratovi i drvena terasica na osmoj kuli.
Glavni gradski ulaz zatvoren je sredinom 2006. godine zbog bezbednosti posetilaca. Prilaz ulazu u 1. kulu je nemoguć, dok su drveni spratovi i stepenice u njenoj unutrašnjosti odavno istruleli.
Duž celog zapadnog zida vide se ostaci tj. temelji zgrada koje su se tu nalazile. Najočuvanija je palata (bez krova i poda) i zasvođeni silaz u njen podrum u kojem danas umesto vina borave kupine. Na krajnjem jugu je jedina zgrada sa krovom. Preko puta palate naziru se temelji crkve. U utvrđenju su opstale i dve cisterne u kojima i danas ima vode.
Svakog proleća u dolini Ibra procvetaju beli i plavi jorgovani. Jedna od teorija je da je jorgovane posadio kralj Srbije Uroš I, kako bi pokazao svoju ljubav prema supruzi, katoličkoj kraljici Jeleni Anžujskoj, kao i da bi se ova francuska plemkinja osećala u Srbiji kao kod kuće. Prema drugom predanju, jorgovane je zasadio sin kralja Uroša i kraljice Jelene, kralj Milutin (1253-1321), za svoju petu suprugu, Simonidu, ćerku vizantijskog cara Andronika.
Ti jorgovani su danas autohtona vrsta ove biljke.
Maglič je 1979. godine proglašen spomenikom kulture od izuzetnog značaja.
Sem Magliča predlažemo da obiđete i planinu Stolovo (Kamarište), na kojoj se nalazi ova tvrđava. Ako imate sreće, možete naići na krda poludivljih konja. Legenda kaže da je baš tu Miloš Obilić došao da pronađe svog bojnog konja za bitku na Kosovu i od uzgajivača Petra dobio na poklon čuvenog Ždralina.
